„Samorząd zderza się z gospodarczą rzeczywistością”

Dopięcie budżetu w czasie kryzysu ekonomicznego to niełatwe zadanie dla każdego z nas, w tym gminnego samorządu. O tegorocznych gminnych wydatkach, dochodach, a także planach i przeprowadzce do odbudowanego ratusza rozmawialiśmy z Burmistrz Miasta i Gminy Strzelin Dorotą Pawnuk.

W grudniu Rada Miejska Strzelina przyjęła budżet gminy na 2023 r. Dochody określono na nieco ponad 126 mln zł, zaś wydatki na 134 mln zł. Planowany deficyt wyniesie ponad 8 mln zł. Czy praca nad budżetem, w czasie rosnącej inflacji i podwyżek za energie, wymagała dodatkowego przyglądania się każdej złotówce?

–  Jesteśmy w czasie kryzysu ekonomicznego, w znacznej części wywołanego wojną w Ukrainie. Samorząd, podobnie jak każdy z nas, zderza się z gospodarczą rzeczywistością. Planując wydatki, musimy ograniczać się do tego, czym możemy dysponować. Prace nad budżetem były bardzo trudne. Drastycznie wzrosły wydatki bieżące, przede wszystkim ceny energii, gazu (o ponad 100%), odsetki bankowe. Ponadto podwyżki pensji minimalnych, które nie zostały zrównoważone wzrostem dochodów bieżących.

Największe wydatki, ponad 44 mln zł, stanowią te związane z oświatą. Tak dużych kosztów nie rekompensuje subwencja oświatowa przekazywana samorządowi z budżetu państwa…

Bardzo ważnym źródłem dochodów gminy, obok podatków lokalnych, są dotacje i subwencje z budżetu państwa. Tradycyjnie, subwencja oświatowa nie pokrywa wydatków na oświatę. Planowany jej wzrost na poziomie ok. 1,5 mln zł nie pokryje nawet podwyżek dla nauczycieli, kosztów zastępstw nauczycieli na urlopach zdrowotnych, nie mówiąc już o podwyżkach dla administracji i obsługi oraz podwyżki mediów. To oczywiste, że brakującą różnicę pokryjemy ze środków własnych. Wydatki na oświatę są na poziomie 44 mln zł, przy subwencji z budżetu państwa 21 326 939 zł.

Kolejnym dochodem są udziały w podatku PIT i CIT. W przypadku pierwszego (płaci go każdy obywatel), planowane dochody są na poziomie ok. 20 mln zł. W wyniku zmian polityki finansowej państwa, cofamy się w ten sposób do dochodów z 2019 r. Wedle ówczesnych szacunków Związku Miast Polskich, powinniśmy otrzymywać z tego tytułu w 2023 r. dochody na poziomie 33 mln zł. Pensje rosną, gmina się rozwija, a dochody z tego tytułu spadają do poziomu sprzed 4 lat. Z kolei dochody z planowanych udziałów w podatku CIT (od przedsiębiorstw) znacznie rosną, co oznacza rozwój gospodarczy gminy.

Źródłem dochodu gmin jest też tzw. subwencja wyrównawcza. W sąsiednich gminach będzie to: Borów – 8 mln zł, Kondratowice – prawie 6 mln zł, Przeworno – ok. 8 mln zł, Wiązów – ok. 12,5 mln zł, Ziębice – ok. 17 mln zł. Gminie Strzelin, jako rozwijającej się, o wysokim poziomie dochodów mieszkańców, ta subwencja niestety nie przysługuje i jest na poziomie 0 zł.

Przy pracy nad budżetem konieczne było więc szukanie oszczędności?

Po otrzymaniu pierwszych planów finansowych jednostek oraz poszczególnych wydziałów urzędu okazało się, że aby skonstruować budżet, zgodny z przepisami i do akceptacji Regionalnej Izby Obrachunkowej, musimy odbyć szereg spotkań i rozmów w celu analizy możliwości redukcji wydatków. Wiadomo, że najważniejsze jest zapewnienie utrzymania podstawowych, niezbędnych usług gminy, m.in. oświata, bezpieczeństwo publiczne, opieka społeczna oraz zadań, na które są podpisane umowy bądź otrzymaliśmy dofinansowanie. W 2023 r. planujemy dochody na poziomie 126 115 010 zł, w tym bieżące – 106 916.734 zł. Wydatki wynoszą 134 473.126 zł, w tym 107 562 479 zł to wydatki bieżące, a  majątkowe –  26 910 647 zł. Bardzo dziękuję wszystkim mieszkańcom, sołtysom, przewodniczącym zarządów osiedli, a przede wszystkim radnym Rady Miejskiej Strzelina za złożone wnioski do budżetu. Do znaczących wydatków można zaliczyć te na fundusz sołecki  – 892 337,34 zł., dotacje dla niepublicznych przedszkoli i szkoły oraz na pokrycie kosztów specjalnej organizacji nauki dla uczniów posiadających orzeczenia. To kwota ponad 5,6 mln zł. Prawie 5,2 mln zł musimy przeznaczyć na utrzymanie Strzelińskiej Komunikacji Publicznej. Na pomoc społeczną planujemy wydać  nieco ponad 9 mln zł, w tym koszty pobytu naszych mieszkańców w Domach Pomocy Społecznej – 1,4 mln zł.

W budżecie na 2023 r. znalazło się blisko 27 mln zł na wydatki inwestycyjne. Jakich najważniejszych zadań możemy się spodziewać?

Należy do nich niewątpliwe zakończenie kompleksowej termomodernizacji szkół –  nr 4, nr 5 i muzycznej w Strzelinie. Wciąż czekamy na podpisanie umowy z NFOŚiGW na dotację na zakup 2 autobusów zero-emisyjnych. W czerwcu 2022 r. otrzymaliśmy informację o przyznanej dotacji. Do dziś nie została podpisana umowa, co uniemożliwia ogłoszenie przetargu. Niedługo ogłosimy przetarg na budowę zatoki autobusowej, ciągu pieszo rowerowego i chodników w Szczodrowicach, a także na położenie nawierzchni bitumicznej na ul. Pułaskiego. Planujemy budowę świetlicy plenerowej w Krzepicach. Na to zadanie też  otrzymamy duże dofinansowanie. Bieżący rok, to przede wszystkim inwestycje w infrastrukturę sportową, w ramach dotacji rządowego programu Polski Ład. Jesteśmy po otwarciu ofert na trzy zadania: modernizację bieżni w Parku Miejskim, zagospodarowanie starego lodowiska (skatepark, pumptruck i miasteczko rowerowe) oraz budowę boiska ze sztuczną nawierzchnią. Niestety, wynik tego przetargu mocno nas rozczarował i wymusza weryfikację planów. Na modernizację bieżni wpłynęły tylko dwie oferty, każda na ok. 7 mln zł, co raczej uniemożliwi wykonanie tego zadania. Przyznana dotacja pozwoli na realizację inwestycji na starym lodowisku oraz budowę nowego boiska, mocno wyczekiwanego przez środowisko piłkarskie. Planujemy również budowę szatni sportowych w Chociwelu i Pławnej. Na te zadania pozyskaliśmy ponad 90% dotacji. Natomiast w ramach dotacji z Ministerstwa Sportu, SCSE wymieni starą nawierzchnię orlika przy ul. Okulickiego. Planujemy wykonanie dokumentacji na cmentarz w Białym Kościele i na budowę nowego przedszkola w Strzelinie. Strzeliński ZWiK planuje budowę kolejnych odcinków sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej,  pompowni przy ul. Wichrowej w Strzelinie oraz sfinansuje budowę sieci wodociągowej z przyłączami ul. Wolności, Wrocławskiej i Oławskiej.  Wydatki na odbudowę ratusza planujemy na poziomie 2,6 mln zł, co stanowi jedynie ok. 2% wszystkich wydatków. Zwracam na to uwagę, gdyż niejednokrotnie słyszę nieprawdziwe opinie, że przez odbudowę ratusza zaniechaliśmy inne ważne zadania. Całkowite koszty odbudowy ratusza w okresie realizacji nie powinny przekroczyć 19 mln zł netto. Dużo więcej, każdego roku, Gmina Strzelin dopłaca do subwencji oświatowej. 

W projekcie budżetu nie znalazły się ważne zadania inwestycyjne, które mam nadzieję, będziemy mogli zaplanować w trakcie roku, w drodze zmiany uchwały. Są to m.in. budowa oświetlenia ul. Nyskiej, w Gębczycach, Pławnej, Pęczu, opracowanie dokumentacji na ścieżkę rowerową Chociwel-Krzepice oraz po pozyskaniu dotacji zakup samochodu średniego dla OSP Brożec, kolejny etap remontu drogi w Pęczu, Szczawinie, remonty rowów w Piotrowicach i Pławnej. Zabrakło środków na zaplanowanie budowy i remontów świetlic w: Ludowie Polskim, Szczodrowicach, Brożcu. Nie znalazły się fundusze m.in. na  budowę kolejnego etapu singletracków, na zagospodarowanie terenu przy PSP w Białym Kościele. Kanalizacja deszczowa ul. Akacjowej w Gęsińcu zaplanowana jest jedynie w ramach funduszu sołeckiego, a jej całkowity koszt to ok. 1 100 000 zł. Musieliśmy też zawiesić program Ładna Fasada. Czekamy na rozstrzygnięcia  naborów na remonty dróg śródpolnych, remont ulicy Brzegowej i mostu, drogi Kuropatnik-Kaczerki. 

W bieżącym roku planowana jest przeprowadzka urzędu do nowej siedziby. Prace związane z odbudową ratusza są mocno zaawansowane, a wykonawca realizuje roboty wewnątrz budynku. To będzie niewątpliwie historyczna chwila dla Strzelina…

Trudno się z tym nie zgodzić, bo odbudowa ratusza kończy bardzo istotny etap rewitalizacji Starego Miasta. Od początku postrzegamy ją jako pewien kompleksowy proces, którego odbudowa ratusza jest jednym z etapów. Mam tu na myśli inne wcześniej zrealizowane zadania: przebudowę ulic sąsiadujących z Rynkiem oraz dwóch pierzei. Do zagospodarowania pozostała północna pierzeja Rynku, ale decyzje w tej kwestii, nie zależą od nas. Te tereny są w rękach spółdzielni mieszkaniowej i prywatnego właściciela. Liczę, że odbudowa ratusza będzie bodźcem, który zachęci te podmioty do zagospodarowania nieruchomości. Wierzę też, że w przyszłości spółdzielnia poprawi stan elewacji budynków w Rynku. Odnosząc się do prac związanych z odbudową ratusza to idą one sprawnie. Odpowiedzialna za inwestycję spółka „Strzeliński Ratusz” jak dotąd sprawnie radzi sobie z przeszkodami i liczę, że późną wiosną uda się nam przeprowadzić do nowego budynku. Myślimy też o atrakcyjnym zagospodarowaniu odtworzonych ratuszowych piwnic, które mają być przeznaczone na cele turystyczne i kulturalne.   

Jakie cele stawia sobie Pani jako burmistrz w 2023 r. ?

Wiele wskazuje, że będzie to bardzo trudny rok, dlatego naszym najważniejszym celem będzie sprawna i skuteczna realizacja budżetu. W ostatnich latach mierzyliśmy się z różnymi  niespodziewanymi wyzwaniami – skutkami pandemii COVID-19 oraz rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Nie ukrywam, że miało to spory wpływ na funkcjonowanie samorządu. Mam nadzieję, że w 2023 r. nie pojawią się podobne problemy i skupimy się wyłącznie na normalnych zadaniach i obowiązkach. Bardzo liczę na sprawne dokończenie wcześniej rozpoczętych inwestycji. Wiele sobie obiecuję po współpracy naszej gminy w ramach Innego Instrumentu Terytorialnego Subregionu Wrocławskiego. Nadal będziemy czuwać nad prawidłowym działaniem tego podmiotu zrzeszającego 25 dolnośląskich gmin. To niezwykle ważne i odpowiedzialne zadanie, bo za pośrednictwem IIT chcemy sięgnąć po duże unijne środki. Ważnym zadaniem nadal będzie realizacja projektów związanych z poprawą środowiska naturalnego, gospodarką niskoemisyjną itp. Mogę też zapewnić, że z pełną determinacją będziemy zabiegać i kontynuować walkę o kluczowe dla gminy projekty związane m.in. z budową obwodnicy Strzelina. Liczę, że ta inwestycja wreszcie awansuje z rządowej listy rezerwowej na listę zadań do realizacji. W 2023 r. odbędą się wybory parlamentarne. Mam nadzieję, że nasz region wreszcie zyska reprezentanta, który skutecznie zadba o nasze sprawy w Sejmie RP i dobrze zatroszczy się o interesy mieszkańców i samorządów powiatu strzelińskiego.

Rozmawiał

Jakub Olejnik

Burmistrz Miasta i Gminy Strzelin Dorota Pawnuk
Facebook Comments Box
Facebook