Trwa odbudowa strzelińskiego ratusza. Inwestycję realizuje konsorcjum dwóch firm: Usługi Remontowo-Budowlane „Ciepły Dom” z Karnkowa i Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe MERKURY z Prudnika. O postępach prac, komplikacjach i wyzwaniach, które stoją przed pracownikami rozmawialiśmy z prezesem gminnej spółki „Strzeliński Ratusz” Zdzisławem Ratajem
Na jakim obecnie etapie jest odbudowa strzelińskiego ratusza? Co udało się już zrobić?
– W minionym roku wykonawca zrealizował większość prac budowlanych w piwnicach i wybudował koronę murów, na której opierać się będzie ratusz. Wykonano zabezpieczenia starych murów i wylano płyty denne w poszczególnych pomieszczeniach piwnic. Obecnie pracownicy kończą oczyszczanie kamiennych ścian i sklepień piwnic. Te przez co najmniej trzy lata będą w naturalny sposób osuszane, żeby pozbyć się wilgoci (nagromadzonej przez lata w ruinach ratusza). Dopiero później piwnice zostaną ostatecznie zaadaptowane. Ponadto w części zachodniej i południowej dawnego ratusza odsłonięto sklepienia piwnic. Sprawdzono ich stan, wykonano instalację wentylacji piwnic, przy okazji wymieniając częściowo zasyp i wykonując nowe wylewki. Rozpoczęto również stawianie ścian konstrukcyjnych parteru ratusza. Aktualnie główny wykonawca, Usługi Remontowo-Budowlane „Ciepły Dom” z Karnkowa, kontynuuje wykonywanie elementów konstrukcyjnych (słupy żelbetowe i ściany konstrukcyjne) parteru. Mam nadzieję, że do końca lutego zobaczymy już strop nad parterem, oczywiście jak warunki pogodowe i COVID-19 na to pozwolą.
Staranne wykonanie fundamentów to kluczowy etap dla dalszych robót. Czy w tym przypadku położono szczególny nacisk na ten element?
– Przystępując do budowy ratusza liczyliśmy się z trudnościami, jakie mogą wystąpić w trakcie prac. Pierwsza wynikła z faktu, że projektant nie mógł przewidzieć faktycznego stanu fundamentów i zachowanych piwnic. Wspomnę tylko, że różnica poziomów pomiędzy poszczególnymi piwnicami dochodzi do ponad półtora metra. Kiedy chcieliśmy sprawdzić na czym stoją zachowane mury ratusza i usunęliśmy zalegający w piwnicach gruz i piach, to okazało się, że praktycznie wszystkie ściany obwodowe, poza piwnicą wschodnią, wymagały wzmocnienia żelbetowymi podbiciami. Pojawiające się puste przestrzenie musieliśmy wypełnić specjalnym wodoszczelnym i pęczniejącym betonem, aby mury wzmocnić i przygotować do wykonania płyt dennych, zabezpieczających ratusz przed wysadzaniem gruntu. Wszystkie dotychczasowe prace w piwnicach trzeba było wykonywać ręcznie, co zajęło sporo czasu, ale na szczęście mamy ten etap praktycznie już za sobą, a z robót budowlanych w piwnicach pozostała nam już tylko do wykonania płyta denna i szyb przyszłej windy oraz pomieszczenia techniczne w jednym z pomieszczeń od strony północnej ratusza.
Jak ocenia Pan tempo prac?
– Muszę powiedzieć, że dotychczasowe tempo prac jest imponujące. Harmonogram zrealizowano z kilkutygodniowym wyprzedzeniem, ale też warunki pogodowe do tej pory sprzyjały. Ponadto szalejąca epidemia koronawirusa oraz prowadzone równolegle badania archeologiczne nie wstrzymały dotychczas żadnych prac.
Wspomina pan o archeologach. Czy podczas prac coś zabezpieczyli?
– Przy pracach w piwnicach i na koronie murów poza badaniem odsłanianego stanu murów i sklepień, odkryto i zabezpieczono fragmenty glinianych i szklanych elementów wyposażenia przedwojennego ratusza. Przypomnę, że kompleksowe prace badawcze w piwnicach i na wieży ratusza były już prowadzone w latach 2003-2005 podczas odgruzowywania ruin dawnego ratusza. Większość wartościowych elementów zostało wtedy zabezpieczonych. Niemniej życie niesie wiele niespodzianek i była obawa, że odsłanianie nowych elementów piwnic może spowodować konieczność dokładnych badań, a co za tym idzie wstrzymania na pewien okres prac. Na nasze szczęście archeolog prowadzi swoje badania równolegle z pracami budowlanymi i na chwilę obecna nie powstała potrzeba wstrzymania prac.
Czy pojawiły się jakieś komplikacje przy prowadzonej budowie?
– Jak już wcześniej wspomniałem liczyliśmy się z trudnościami, zwłaszcza przy pracach w piwnicach i na koronie murów ratusza z uwagi na historyczną materię obiektu. Przypomnę, że odbudowujemy ratusz na starych fundamentach z historycznymi piwnicami i odbudowaną wieżą ratuszową. Musimy zachować relikty dawnego ratusza, a ponadto obiekt jak i cały teren wokół ratusza objęty jest ścisłą ochroną konserwatorską. Wszystkie wątpliwości, problemy, niezbędne korekty i uzupełnienia w dokumentacji, rozwiązywane są na bieżąco, bez wpływu na toczące się prace na budowie. Cykliczne rady budowy jak na razie pokazały, że współpraca pomiędzy projektantem – pełniącym nadzór autorski (Autorska Pracownia arch. Macieja Małachowicza z Wrocławia – red.), głównym wykonawcą, inwestorem zastępczym (Przedsiębiorstwo „INWESTBUD” z Wałbrzycha – red.) i spółką układa się wzorowo i oby tak było do końca.
Jaka do tej pory była największa trudność podczas prac?
– Wykonanie podbicia ścian piwnic niosło ryzyko miejscowych zawaleń. Trzeba było ostrożnie metr po metrze je zabezpieczać i natychmiast wypełniać zbrojeniem i betonem.
Przy wykonywaniu korony murów musieliśmy odsłonić je miejscami do metra poniżej gruntu, schodząc w niektórych miejscach do dołu koleby sklepień łukowych pomieszczeń piwnic. Niosło to za sobą również ryzyko zawalenia, zwłaszcza, że nikt nie wiedział, jaki jest naprawdę stan sklepień po wielu latach destrukcyjnego działania wody i mrozu. Na szczęście w zdecydowanej większości udało się bez komplikacji wykonać potężnie zbrojone wieńce podwalin ścian, które mają za zadanie przenieść ciężar nowego ratusza. W tym przypadku również wszystkie prace trzeba było wykonywać ręcznie.
Jak wygląda harmonogram prac na najbliższe miesiące?
– Najbliższe miesiące zgodnie z harmonogramem to głównie kontynuacja prac przy wykonywaniu elementów konstrukcyjnych ratusza, ścian działowych – poszczególne kondygnacje aż do wykonania dachu – tzw. stan surowy oraz zakończenie czyszczenia i uzupełnienie spoinowania ścian i sklepień piwnic ratusza.
Przypomnijmy, jak będzie wyglądał odbudowany ratusz…
– Z zewnątrz ratusz będzie nawiązywał do budynku z poł. XVI wieku. Wnętrze natomiast będzie nowoczesne i funkcjonalne. Powierzchnia użytkowa całego ratusza wyniesie ponad 3100 m2, a kubatura nadziemnej części budynku razem z istniejącą wieżą to ponad 16 tys. m3. Odbudowany ratusz będzie pełnił funkcję administracyjną, gdzie po oddaniu do użytku zostanie przeniesiony magistrat. Mamy nadzieję, że ratusz będzie nie tylko ładny i funkcjonalny, ale również rozpocznie zmianę wyglądu naszego Rynku, stając się dumą miasta.
Rozmawiał
Jakub Olejnik
